-
1 вчитаться
сов.; разг.2) укырга күнегү, укырга күнегеп китү -
2 браться
несов.1) ( за что) тотыну2) ( за что) (приниматься) башлау, керешү, тотыну; алыну3) (за что и с неопр.) өскә алу, булубраться помочь (кому-л.) — ( берәр кешегә) ярдәм итәргә булу
4) (появляться, возникать) килү, табылу• -
3 букварный
-ая; -ое( производимый по букварю) әлифба...ы, әлифба буенча өйрәтү...ы -
4 выучить
сов.1) ( что) өйрәнү, өйрәнеп бетерү, хәзерләү; хәзерләп бетерүвыучить наизусть — ятлау, яттан өйрәнү
2) (кого-что чему и с неопр.) укытып өйрәтү, өйрәтү -
5 дать
сов.1) ( кого-что) бирү, биреп тору2) ( кого-что) (предоставить) бирү3) ( что) (поручить) бирү, кушу4) ( что) (ударить) берне бирү, сугу, кундыру, тондыру, чалтырату5) ( что) (определить возраст) бирү6) (что) (устроить, организовать) оештыру, җыю7) ( что) (показать) бирү, күрсәтү8) ( что) (принести как результат) бирү, китерү9) (что) (произвести, сделать) бирү10) (что и с неопр.) (позволить)...га [мөмкинлек] бирү, рөхсәт итүне дать спать — йокларга [мөмкинлек] бирмәү
11) (обозначает попытку сделать что-л.) (эшләп) карау; әйдә әледай, думаю, отдохну — бераз ял итеп алыйм әле, дим
дай я сам пойду — әйдә, үзем барыйм әле
•- дать волю рукам
- дать жизнь
- дать занавес
- дать знать
- дать клятву
- дать маху
- дать начало
- дать свет
- дать себе труд
- дать слово
- дать течь
- дать трещину
- дать тягу
- дать стрекача
- дать урок
- дать шпоры
- не дать спуску
- ни дать ни взять
- он тебе даст
- я тебе дам -
6 заняться
I сов.1) ( чем) шөгыльләнә башлау, керешү,...а башлаузаняться спортом спорт. — белән шөгыльләнә башлау
2) ( с кем) булышу, җитәкчелек итүзаняться с детьми — балаларга булышу (берәр эштә, уенда)
3) ( кем-чем) игътибар итүII сов.1) яна башлау, кабынып китү -
7 идти
несов.1) (сюда, к нам) килү; (туда, от нас) бару; ( возвращаться) кайту2) против кого-чего, на кого бару3) ( об осадках) яву4) ( совершаться) бару5) ( действовать - о механизмах) йөрү, эшләү6) (проходить, протекать)үтү, узу7) (исполняться, напр. о пьесе) бару, уйналу8) ( кому) (быть к лицу) килешү9) ( делать ход в игре) йөрү, чыгу10) ( на что) (проявлять готовность) бару, күнү11) ( находить сбыт) сатылу, үтү12) ( распространяться) чыгу, күтәрелү13) перен., (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) бару14) перен., (приближаться, наступать) килү15) (течь, выделяться) килү, агу16) (простираться, пролегать) бару17) перен., (поступать куда-л., приступать к чему-л.) бару, керү; китү18) ( предназначаться) китү, кирәк булу• -
8 обучиться
сов.(чему и с неопр.) өйрәнү; уку -
9 определить
сов.1) ( что) (установить) билгеләү2) ( что) (раскрыть содержание) билгеләмә бирү, аныклау, эчтәлеген ачып бирү, билгеләү3) ( что) (назначить) билгеләү, карар чыгару4) ( что) (обусловить) сәбәп булу, тәэмин итү5) ( кого), уст. (назначить, устроить) урнаштыру, (эшкә, укырга) кертү -
10 осознание
-
11 подчитать
сов.( что)1) разг. тагын бераз укунадо ещё подчитать, прежде чем выступать с докладом — доклад белән чыкканга кадәр әле тагын бераз укырга кирәк
2) спец. кычкырып уку, чагыштырып уку ( копияне оригинал белән чагыштыру өчен икенче берәүнең кычкырып укуы) -
12 пойти
сов.1) китеп бару, китү, бару2) кузгалу, кузгалып китү, китү3) йөри башлау4) чыга башлау, ага башлау5) ява башлау6) китү, бару7) кабу, эләгү8) керү, укырга керү9) үтү, үтә башлау, сатыла башлау10) бирелү, тапшырылу, җибәрелү11) китү, тотылу, кирәк булу12) килешү13) куела башлау, күрсәтелә башлау14) керү, кагылу•- пойти по дурной дороге
- пошёл вон!
- если на то пошло
- он пошёл в отца -
13 послать
сов.1) (кого-что) (направить куда-л.) җибәрү2) ( кого-что) җибәрү, салу3) (что) (бросить, направить) юнәлтү• -
14 сесть
сов.1) утыру2) (за что, на что и с неопр.) тотыну, керешү, утыру3) ( опуститься за горизонт) бату, баю, иңү4) (о птице, насекомом) куну, утыру5) ( опуститься с высоты) төшү6) ( на что), разг. утыру7) прост. ( попасть в тюрьму) утыру, төрмәгә утыру8) иңү, тәбәнәкләнү, утыру9) (укоротиться, сузиться - о ткани, коже) утыру, кечерәю, кыскару, тараю (мәс. юганнан соң кием турында)•- сесть на шею
- сесть за решётку
- сесть на мель
- сесть на яйца••сесть в лужу — ≈≈ төпсез чанага утыру; ≈≈ төп башына утырып калу
-
15 стоить
ст`оитьнесов.1) тору, хакы... булу, бәясе... булубилет стоит два рубля — билетның бәясе (хакы) ике сум, билет ике сум тора
2) ( кого-чего) (быть достойным) лаек булу3) тору; төшүне стоит никакого труда — һичберни тормый, берни түгел
я знаю, чего это ему стоило — аңа моның никадәр кыйммәткә төшүен мин беләм
4) с неопр.; безл. ( имеет смысл) ярый;... торасы,... ып торырга кирәк; ып... торуның кирәге барстоит ли туда ходить? — анда барып торасымы [соң]?
5) с неопр.; безл....дымы,...ды исә,...ырга гына [кирәк]стоит тебе [только] сказать... — сиңа бер тапкыр әйтергә генә кирәк...
•- не стоит- не стоит того, чтобы... -
16 ты
-
17 университет
-
18 усесться
сов.1) утырышу, утыру, җайлап утыру2) (за что и с неопр.) (начать заниматься) …га утыру, утырып …а башлау -
19 хотеть
несов.1) (чего и с неопр.) (иметь желание, намерение) теләү,...сы килү2) (кого-чего, чего, от кого и с союзом "чтобы") (добиваться чего-л., стремиться к чему-л.) теләү, көтү, кыҗырауя хочу, чтобы вы пришли — мин сезнең килүегезне телим
•- если хотите
- если хочешь
- как хотите
- как хочешь
- сколько хочешь
- хочешь не хочешь
- что хочешь
- что хотите -
20 что-либо
мест.; = что-нибудьберәр нәрсә, нәрсә дә булса
См. также в других словарях:
Суяргулов Нурмухамет Алибаевич — Стиль этой статьи неэнциклопедичен или нарушает нормы русского языка. Статью следует исправить согласно стилистическим правилам Википедии. Нурмухамет Алибаевич Суяргулов (9 февраля 193 … Википедия
әбҗәдхан — иск. кит. 1. Укырга яңа өйрәнә башлаучы 2. күч. Берәр фәнне өстән генә белүче, әбҗәде (әлифбасы) белән генә таныш кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бару — 1. Билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итү; юнәлешле хәрәкәттә булу. Ераклашу, китү: киресе: килү 2. Нин. б. объектка юнәлү яки шуңа җитү калага б. . Кем. б. каршына (катына) килү 3. Нин. б. эш башкару максаты белән, берәр якка юнәлү, юлга чыгу яки юл… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нәфел — дини. 1. Бүләк 2. Тиешле булганнан артыгын эшләү нәфел намазы, нәфел корбаны, нәфел уразасы. НӘФЕЛ ӘЙТҮ – Берәр эшнең уңышлы чыгуын теләгәндә корбан чалырга, намаз укырга, ураза тотарга сүз бирү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
стационар — с. 1. Оешмасы, төзелеше, урыны даими булган, күчмә түгел 2. Үзгәрешсез, даими 3. Хәрәкәтсез, бер урынга беркетеп куелган, күчереп йөртелми торган 4. и. Вакытлы яки күчмә булмыйча, даими эшли торган дәүләт оешмасы, бүлек һ. б. стационарда дәвалану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
танылу — (ТАНЫТУ) – 1. (Тану) 2. Аерым билгеләр буенча танырга мөмкин булу 3. Кыенсынмыйча укырга, хәреф яки шартлы билгене ачык күрергә мөмкин булу 4. Бәяләнү; билгеле бер кеше яки әйбер булуы ягыннан кабул ителү, исәпкә кертелү. Нин. б. сыйфатта булып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәҗвит — дини. 1. Коръәнне дөрес уку турындагы өйрәтмә. Коръәнне дөрес укырга өйрәтә торган 2. Рамазан аенда, тәравих намазларында Коръәнне яттан уку, укып чыгу. ТӘҖВИТЛӘП – рәв. иск. Сүзләр һәм авазлар әйтелешенең бөтен кагыйдәләрен саклап … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәштит — лингв. Гарәпчә сүзләрдә бер хәрефне ике кабат укырга тиешлекне күрсәтә торган өч тешле билге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
укыту — 1. (Уку) 2. Дәрес өйрәтү, укытучылык итү 3. Укырга мөмкинлек бирү, материаль тәэмин итеп тору кызын гимназиядә укытты 4. күч. Кемне дә булса берәр хәлне, тиешсез эшләрне яңадан кабатламаслык итеп җәзалау, сабак бирү. УКЫТУ АГАРТУ ЭШЛӘРЕ – Белем,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
формуляр — 1. Нин. б. корылма, механизм, прибор һ. б. файдалану, аларның бозылуы, ремонтлау һ. б. тур. эзлекле тәртиптә языла торган махсус кенәгә яки бланк 2. Китапханә эшендә китап тур. белешмәләр һәм укучыларның аны файдалануы тур. китап эченә куела… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һәвәскәр — и. 1. Нәрсә белән дә булса мавыгучы, кызыксынучы кеше. с. Кызыксынучан, мавыгучан бик яшьләй укырга һәвәскәр иде 2. Берәр эшкә үзлегеннән өйрәнеп, шуның белән кызыксынып, мавыгып шөгыльләнүче һ. ләр концерты. с. Профессиональ булмаган, үзлегеннән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
